De dyslexiehoogleraar Anna Bosman van de Radboud Universiteit in Nijmegen zegt dat dyslexie een gevolg is van slecht onderwijs. ‘Er wordt te weinig geoefend en er moet ouderwets gestampt worden’, meent zij. En ze krijgt bijval van collega-wetenschappers. ( BNDe Stem 9 febr. 2017).
De groei van het dyslexie-probleem ging ongeveer gelijk op met de afbraak van het klassikale, gedisciplineerde onderwijs in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Het zijn blijkbaar communicerende vaten. Een belangrijke factor is geweest dat dat de pedagogische academie veel minder kwaliteit had en aantrok dan de oude kweekschool. Lees verder Drie leuke dingen voor de mensen→
In het decembernummer staan o.a. de volgende artikelen
VERSLAG KLASSIEKE REIS NAAR MACEDONIË
Simon Veenman doet verslag van de reis in september 2016 en vermeldt en passant allerlei interessante zaken.
DE VIS
Gerard Bartelink schrijft ditmaal over de vis. De redactie voegt een authentiek Romeins visrecept toe. Misschien iets voor de feestmaand?
GYMNASIUM OP STRAAT
Een palindroom tref je soms zomaar ergens aan. Zag of kent u er een? En op straat zijn er ook voldoende kansen om iets tegen te komen, dat herinnert aan uw eigen gymnasiumtijd. Twee oproepen – beide voorzien van een aardig voorbeeld – om eens iets in te sturen voor publicatie in Amphora.
INTERVIEW MET MEINE FERNHOUT
Het Teylers Museum figureert in de debuutroman van Meine Fernhout. Met hem sprak René van Royen over de roman en het Haarlemse museum.
BIJZONDERE BOEKUITGAVE
Sophieke Nijhuis-Bouma bespreekt de recente heruitgave van een bijzonder boek: Metamorphosis insectorum Surinamensium (1705) van Maria Sibylla Merian.
GRIEKS, GRIEKS EN GRIEKS
René van Royen pleit ervoor gebruik te maken van het nieuw-Grieks om het klassieke Grieks makkelijker te leren.
PROJECT CAROLUS – VOORTGANG
Het vertalen van de kroniek van Einhard over leven en vooral werk van keizer Karel de Grote is zo goed als afgerond. Maar er is nog wel veel te doen.
EEN KUNDIGE VERTALING
Volgens Vivien Hargreaves getuigt de vertaling van Synesios van Kyrene: Dans die het heelal omkranst: Negen Hymnen aan de Ene door Piet Gerbrandy van kundigheid. Een uitgebreide bespreking.
ZIJN WE DAN ALLEMAAL GEK?
Anneke de Vries bespreekt het boek Filosofie van de waanzin van Wouter Kusters, met als ondertitel ‘fundamentele en grensoverschrijdende inzichten’. Kusters won met dit boek in 2015 de Socratesbeker. Een dikke pil van ruim 750 bladzijden, die wel wat van de lezer vergt om van kaft tot kaft te lezen.
MIJN DOCENT(E) KLASSIEKE TALEN
Berti Bik-Huls heeft dierbare herinneringen aan niet alleen haar docente Klassieke Talen op het gymnasium, maar ook aan haar collega-lerares Klassieke Talen en tweede corrector bij examens. En allemaal verenigd in een persoon: haar moeder.
SCHOLIERENPAGINA
René van Royen & Sunnyva van der Vegt bezochten in de zomer het renaissanceslot in Weikersheim, in de buurt van Frankfurt. En werden er onverwachts onaangenaam verrast.
Prof van den Berg, hoogleraar economie, zei over de verhoging van de pensioenleeftijd: ‘Het is nog maar de vraag of mensen veel langer gezond kùnnen doorwerken. Zware lichamelijke arbeid kan sowieso niet, dan heb ik het over geestelijke arbeid. De scherpte, concentratie en alertheid worden gewoon minder. De aanpassing van de hersenen gaat heel langzaam, terwijl de pensioenleeftijd snel stijgt. Het zou best kunnen dat mensen straks langer werkloos thuis zitten in plaats van langer doorwerken. Dan zou de verhoging van de pensioenleeftijd slechts een ordinaire bezuinigingsmaatregel zijn.’ ( BNDeStem, 28 december 2016).
In dit nummer is allereerst de uitnodiging voor de Algemene Ledenvergadering op zaterdag 1 oktober 2016 in Museumpark Archeon (Alphen a/d Rijn) van belang (pagina V).
Voorts kunt u onder andere de volgende artikelen lezen.
VI HOE HET GRIEKSE TONEEL DE STAD REDDE
Daniel Mendelsohn publiceerde onlangs in The New York Review of Books een boeiend verhaal over het verband tussen het Griekse toneel en het welvaren van de stad(staat) Athene, dat nu in vertaling aan u wordt gepresenteerd.
XII DE EZEL
Gerard Bartelink zit nog vol verhalen over dieren in de oudheid en laat ditmaal zijn erudiete licht schijnen over de ezel.
XVI DE PIOENROOS
Sophieke Nijhuis-Bouma schrijft over de pioenroos als geneeskruid in de oudheid.
XIX HET BELANG VAN ERASMUS’ GEDACHTEGOED IN ONZE TIJD
Wil Arts belicht in dit Erasmus-jaar 2016 het belang van Erasmus’ gedachtegoed dat ons nog altijd – of wellicht: juist nu weer – veel te overdenken biedt.
XXII HET EINDEXAMEN LATIJN 2016
Vivien Hargreaves beschrijft haar indrukken van het Centraal Examen Latijn 2016, waaraan de jongste generatie gymnasiasten m/v zich medio mei moest onderwerpen.
XXIV REACTIE OP ‘PLAATS OF UITGANG – DAT IS DE KWESTIE’
Naast een erratum door René van Royen op zijn artikel in Amphora XXXV.2 geeft Dafni Alverti een reactie daarop en pleit voor een discussie.
XXV MIJN DOCENT(E) KLASSIEKE TALEN
Dierbare herinneringen van een oud-leerlinge van Het Baarnsch Lyceum
XXVII TWIJFELACHTIGE VERDIENSTEN
J.C. Traas bespreekt het recente boek Meritocratie, waarin de vraag centraal staat of we in het onderwijs op weg zijn naar een nieuwe klassensamenleving?
Verder zijn er de vertrouwde Scholierenpagina van René van Royen & Sunnyva van der Vegt, ditmaal over het forenzen in de oudheid, en de nieuwe rubriek Nieuwtjes & Weetjes.
En van niet minder belang: de aankondiging van de Studiedag Klassieke Wereld, een jaarlijkse bijeenkomst die door Labrys Reizen wordt georganiseerd: maandag 30 januari 2017 in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.
De Vereniging Vrienden van het Gymnasium nodigt al haar leden uit tot het bijwonen van de Algemene Ledenvergadering 2016.
Informatie
Datum: zaterdag 1 oktober 2016;
Tijd: 11:00 – 17:00 uur
Locatie: Museumpark Archeon, Bacchi-zaal, bovenverdieping Romeinse Herberg (er is een lift aanwezig)
Adres: Archeonlaan 1, 2408 ZB Alphen aan den Rijn
Programma
11:00 uur Ontvangst met koffie, thee en een Romeinse muffin
11:30 uur Formele gedeelte jaarvergadering
12:15 uur Pauze met daarin gelegenheid het park zelf te verkennen.
12:45 uur Lunch in het atrium van de Romeinse herberg
13:45 uur Lezing ‘Archeon toen en nu’ door Ilse Reijgwart
14:30 uur Pauze
14:45 uur Rondleiding door het Archeon
15:45 uur Afsluiting met aansluitend een borrel in de herberg
Bereikbaarheid
Looproute
Vanaf station Alphen aan den Rijn (richting Kerk en Zanen) is het 15 à 20 minuten lopen naar Archeon. De looproute wordt met Archeon-borden langs de weg aangegeven.
Auto
Bij Archeon is voldoende parkeergelegenheid.
De parkeermunt ontvangt u van ons aan het begin van de dag.
Adres: Archeonlaan 1, 2408 ZB Alphen aan den Rijn
Kosten
Deelname aan deze dag is voor leden van de Vrienden van het Gymnasium kosteloos. Graag wel uw museumkaart meenemen.
Na aanmelding ontvangt u een week voor de bijeenkomst de vergaderstukken.
De Tekenreeks zoals weergegeven op de adresdrager (rechtsboven, onder het Sandd-logo)
De tekenreeks bestaat uit 12 elementen, gescheiden door “ – ”, met de volgende betekenis:
Nr met voorbeeld en uitleg:
9876 lidmaatschapsnummer (N.B. dit is een voorbeeld; niemand heeft dit nummer!)
inc het lid heeft een voor het lopende jaar werkzame incassomachtiging verstrekt
N.B.: een incassomachtiging wordt meestal pas werkzaam in het kalenderjaar na de verstrekking ervan als het element leeg is, is er geen werkzame incassomachtiging voor dit jaar
geb de geboortedatum van het lid ontbreekt in onze administratie
de junior- of seniorkorting op het contributietarief is dan niet van toepassing als het element leeg is, is dit item in orde dat geldt ook voor de volgende elementen
tel het telefoonnummer ontbreekt in onze administratie
mail een mailadres ontbreekt in onze administratie
als telefoonnummer en mailadres ontbreken, zijn we machteloos, als na een
niet doorgegeven verhuizing Amphora niet kan worden bezorgd.
Dat komt nogal eens voor.
iban in onze administratie ontbreekt een geldig IBAN
Meestal is dat het gevolg van een wijziging van het bankrekeningnummer.
h.b. bij een lopende incassomachtiging is het van belang dat door te geven.
2012(€20) Er is een betalingsachterstand van € 20 over het contributiejaar 2012.
2012(€15) Er is een betalingsachterstand van € 15 over het contributiejaar 2012.
2012(€5) Er is een betalingsachterstand van € 5 over het contributiejaar 2012.
Meestal betreft dit een junior- of seniorlid dat het junior- of seniortarief heeft
toegepast, terwijl de geboortedatum ontbreekt in onze administratie.
2012 is in 2016 het oudste (eventueel) gepresenteerde jaar:
de jongste 5 jaren worden getoond. In 2017 beginnen we dus met 2013, etc.
2013(… idem (mutatis mutandis), voor 2013
2014(… idem, voor 2014
2015(… idem, voor 2015
2016(… idem, voor 2016
lj het lid heeft (helaas) opgezegd; dit is het Laatste Jaar van zijn lidmaatschap
Aanvulling van ontbrekende gegevens is altijd welkom, bij voorkeur via info@gymnasiumnu.nl
Vermeld dan (a.u.b.) uw lidmaatschapsnummer (of toch minstens uw postcode)
Betaling van achterstallige contributie:
IBAN: NL29 INGB 3127 00
t.n.v.: Vrienden van het Gymnasium
o.v.v.: lidmaatschapsnummer & betrokken contributieja(a)r(en)
Bij aanvulling van gegevens en/of betaling wordt de tekenreeks met terugwerkende kracht aangepast.
Betaling van (iets) meer dan de (geringe) verplichte contributie is welkom.
Bij een machtiging kan men ook aangeven, hoeveel er (eventueel) meer geïncasseerd mag worden.
BESCHILDERDE SITULA, GLAS MET ZILVEREN HENDELS, H. 26,7 CM, X 29,3 CM, GRIEKS, VROEG-HELLENISTISCHE PERIODE, LATE 4DE–VROEGE 3DE EEUW VCHR. (THE METROPOLITAN MUSEUM OF ART, NEW YORK)
Begin juli 2016 verschijnt nummer 2, jaargang XXXV, van Amphora. Hier geven wij u de inhoudsopgave met korte toelichtingen op de artikelen. Leden van de Vereniging Vrienden van het Gymnasium krijgen Amphora automatisch toegezonden. Bent u nog geen lid, maar wel geïnteresseerd in Amphora? Ja, wordt dan gewoon lid!
III Van de redactie
Hoofdredacteur Aviva Boissevain wordt met ingang van nummer XXXV.2 opgevolgd door Chris Engeler, die als redactiesecretaris is aangesteld.
IV Het Eiland van de Herinnering
Diederik Burgersdijk
De in Amphora terugkerende auteur bespreekt Sicilië in de Augusteïsche literatuur via een aantal stappen: Sicilië in de Romeinse geschiedopvatting, in Livius’ Ab Vrbe Condita en in Vergilius’ Aeneis, om af te sluiten met rol van Segesta in dit alles.
X Poëzie
Een jeugdgedicht van Erasmus
Het Erasmus Genootschap Gouda, de Drukkerswerkplaats en projectgroep Latijn / Gouda op Schrift van de Stichting Vrienden van Archief en Librije geven gezamenlijk de Elegieën en Grafschriften uit van Desiderius Erasmus, die hij tijdens zijn verblijf in Gouda schreef. Die zijn in een fraai uitgegeven bundel nu voor het eerst vanuit het Latijn in het Nederlands vertaald. In deze Amphora Erasmus’ Elegia querula doloris – Een elegie, een klacht over verdriet.
XI Het paard
Gerard Bartelink
Voortzetting van de artikelenreeks over dieren in de oudheid van de éminence grise, ditmaal over de edele viervoeter.
XIV Project Carolus
Chris Engeler & René van Royen
Een oproep aan iedereen die (weer) actief met het Latijn bezig wil zijn. Bedoeling is om een groep samen te stellen, die de kroniek over het leven van Keizer Karel de Grote, in de negende eeuw geschreven voor Einhard, vertaalt in het Nederlands en ook annoteert. Voor een papieren of digitale publicatie.
XVI Plaats of uitgang – dat is de kwestie
René van Royen
Centrale stelling in dit artikel dat tot reflectie en zeker ook tot discussie uitnodigt: het Latijn is een uitgangentaal, terwijl het Nederlands een plaatsingstaal is. Van Royen maakt zijn punt mede aan de hand van duidelijke voorbeeldzinnen, en betrekt ook het (oud en nieuw) Grieks in zijn betoog, om te concluderen “Dat het Grieks zo lang dezelfde grammaticale structuur behouden heeft, is een heel sterk argument tegen de stelling dat modern Grieks en oud Grieks twee totaal verschillende talen zijn. Want er wordt een soort ijzeren gordijn geplaatst tussen het klassieke Grieks en het Grieks van later.”
XXI OIKOS Publieksprijs voor Casper Porton
Chris Engeler
Bestuurslid Casper Porton ontving in mei 2016 de belangwekkende OIKOS Publieksprijs 2016 voor zijn activiteiten bij Addisco Onderwijs. Naast enkele citaten uit het juryrapport van deze sinds 2005 jaarlijks uitgereikte prijs leest u ook over OIKOS, OnderzoeksInstituut voor Klassieke Oudheid Studiën. De uitreiking is ook online te bekijken (met ondertiteling van het Latijn, Engels en Nederlands).
XXII Mijn docent(e) Klassieke Talen
Peter van Wiechen
Amphora-lezer Peter van Wiechen opperde het idee om lezers hun ervaringen met het aanleren van Latijn en Grieks, of met de universitaire studie Klassieke Talen te laten delen. En hij is zelf de eerste die zijn ervaringen met drs. H.L. Mallinckrodt op papier zette. Nu is de vraag: wie volgt?
XXIV Klassieke reis naar Griekenland
Ook komend najaar kunt u met de vereniging een klassieke reis naar Griekenland maken: bestemming in september 2016 is Macedonië, onder de deskundige en inspirerende (reis)leiding van bestuurslid Désiré de Rooij.
XXV Nieuwtjes & Weetjes
Faits divers gerelateerd aan taal, cultuur en kunst van de klassieke oudheid: over tentoonstellingen, verschenen boeken en meer.
XXVIII Forum Amicorum
Binnen de Harry Potter Graecus-leeskring in Uithoorn stuitten de vier leden op een vertaalprobleem in spiegelschrift. Aart van Wijk doet verslag van het dilemma en verantwoordt de gevonden oplossing.
XXIX Romeinen in een nieuwbouwwijk
René van Royen & Sunnyva van der Vegt
Over Castellum Hoge Woerd in De Meern, met een echt pronkstuk in de vorm van een antiek binnenvaartschip dat er tentoongesteld wordt, en Caesars beschrijving ervan (BG III 13).
XXX Verenigingsnieuws
Anton Spee
Over de Week van de Klassieken, de Jaarvergadering, de helaas nog altijd aanwezige achterstanden in de contributie en: het bestuur zoekt een secretaris.
De Algemene Ledenvergadering zal zijn op zaterdag 1 oktober in het Archeon.
Hebben leerlingen op havo en vwo tegenwoordig een makkelijk leventje met veel vrij en een beperkte hoeveelheid leerstof of wordt er juist heel veel van de leerlingen gevraagd, zelfs zodanig dat ze er overspannen van raken? Mijn indruk is dat, hoe paradoxaal het ook lijkt, beide vragen bevestigend beantwoord kunnen worden.
Een deel van het antwoord haal ik uit een lezing van Riemke Leusink, rector van het Christelijk Lyceum Zeist, die zij hield voor de Vereniging van Classici Nederland. (Bulletin van de VCN, april 2016). Zij merkt op dat veel kinderen niet goed leren met teleurstellingen en tegenslagen om te gaan. En zegt dan: ‘Er wordt vaak gepleit voor meer maatwerk: het onderwijs moet zich aan het kind aanpassen en niet andersom. Alle onderwijs moet ‘passend’ gemaakt worden. Kinderen krijgen vrijstellingen voor onderdelen die ze moeilijk vinden. Veel docenten vinden dat er niet op spelfouten gelet moet worden, want dan rem je de talige creativiteit. Kinderen hoeven betrekkelijk weinig feiten te leren (weinig ‘stampen’). Ik zat vroeger gemiddeld drie uur per dag aan mijn huiswerk, dat mag nu niet meer dan anderhalf uur zijn. Studenten aan de universiteit besteedden in 1961 nog 24 uur per week aan hun studie (buiten de colleges om) en nu nog maar 14 uur per week. De rest van hun week gaat vooral naar gezelligheid. De meeste vakken zijn de afgelopen jaren makkelijker geworden, zo hoor ik van docenten. De exameneisen zijn omlaag gegaan.’ Lees verder Tegenstrijdigheden→
Het nieuws dat kinderen van laagopgeleide ouders – gelet op hun Cito-score – vaker een laag schooladvies krijgen dan kinderen van hoogopgeleide ouders, heeft veel aandacht gekregen in de media. Alleen al in NRC-Handelsblad van 16 april levert het vier artikelen op plus een hoofdartikel. Andere kranten zullen er ook over geschreven hebben.
Maar hoe? Eén van de artikelen in NRC Handelsblad lijkt wel overgeschreven uit de knipselkrant van de jaren zeventig van de vorige eeuw. De redactrice Juliette Vasterman schrijft zonder aarzelen op: ‘Uit onderzoek blijkt dat de ongelijkheid tussen sociale milieus groter is in landen waar men vroeger selecteert.’
Hier kun je wel tien vragen over stellen maar het komt in feite neer op een hernieuwd pleidooi voor de middenschool. Maar ja, dat is al in de jaren zeventig en tachtig geprobeerd – en het is niet gelukt, en evenmin het voortgezet basisonderwijs en de verlengde brugperiode. Het is allemaal bekend, het is rijk gedocumenteerd. Maar kennis van het verleden is blijkbaar geen vereiste voor iemand die over het onderwijs schrijft. Lees verder Lekker makkelijk→
Voor wie het nog niet weet: dit is de titel van onze jaarlijkse “Noordelijke vertaalwedstrijd” Grieks en Latijn voor bovenbouwgymnasiasten uit de drie Noordelijke provincies, in de gaten gehouden door Boreas, de god van de Noordenwind. De Lindenborg volhardt in gastvrijheid, ook bij deze editie waar Griekse accenten waren terug te vinden in het eten, de kleuren in de aula en het dansen van de sirtaki. Een serieuze en tegelijk een dolle boel was het dus op 24 februari, een dag die meteen al mooi begon: bij aankomst op school zag ik twee roodborstjes bij het fietsenhok, gezellig pikkend in elkaars verenpakjes. Lente, mensen!
