Uit een artikel van Ykje Vriesinga in de NRC  van 28 augustus blijkt dat professionals  in ons land  veel meer te maken hebben met verbale en fysieke agressie  dan elders in Europa het geval is. En een leraar in Nederland heeft twee keer zo vaak te maken met agressie en geweld dan een leraar in andere Europese landen.

In Tilburg bestaat een opleidingsbedrijf  Bouwmensen , in het bijzonder bedoeld voor jongelui die na hun vmbo- opleiding direct aan de slag willen in de bouw ( BndeStem, 3 juli 2020).

Professor Robbert Dijkgraaf is niet alleen een eminent geleerde en een uitstekende docent maar ook een voortreffelijk essayist en columnist.

In de NRC van 30 mei schrijft hij over het afweersysteem dat het menselijk lichaam op een buitengewone knappe manier verdedigt tegen aanvallen op onze gezondheid: ‘Door toeval en selectie produceert het immuunsysteem een bijna onbegrensd reservoir aan verdedigingswapens’. En wat doen wij ten behoeve van ons maatschappelijk afweersysteem ? Dijkraaf zegt hierover :’Omdat de toekomst grotendeels onvoorspelbaar is, zou ook onze samenleving een rijk gevuld kennisarsenaal moeten hebben vol ideeën, theorieën , instrumenten en technieken. Als ik mijn stokpaardje nog eens mag berijden: de meeste van die inzichten zullen  op het oog volstrekt nutteloos lijken. Tot de dag dat zich een nieuw gevaar aandient. Alleen door vooraf te investeren kunnen we ons wapenen tegen toekomstige bedreigingen.

Het is als met een oud huis waaraan jarenlang geen onderhoud is gepleegd, op een gegeven moment komen er allerlei gebreken aan het licht: verstoppingen, kortsluitingen, lekkages enz.

Tientallen jaren leek het alsof het onderwijsgebouw in redelijk goede staat verkeerde, nu blijkt dat het er heel slecht voorstaat. Er is een toenemend lerarentekort, het ziekteverzuim is hoog, er vallen steeds meer lessen uit en de verschillen in kwaliteit tussen de scholen worden groter.

Al bijna 120 jaar kent ons land de leerplicht. Het werd plicht genoemd omdat veel ouders het aanvankelijk helemaal niet zo nodig vonden  dat hun kinderen naar school gingen, en zeker niet als die al de leeftijd hadden om geld te gaan verdienen. Daarom waren er in die tijd ook commissies ’tot wering van het schoolverzuim’ die er op toe moesten zien dat kinderen niet zonder geldig excuus van school wegbleven.

Het zal niet vaak voorkomen denk ik dat een beroepsgroep die zulke teleurstellende resultaten bereikt als de leerkrachten in het basisonderwijs toch – en dat bij herhaling- loonsverhoging krijgt, gratificaties en extra’s.

Terwijl bekend wordt dat het niveau van de leesvaardigheid van veel vijftienjarige scholieren zeer tekort schiet, zelfs in de Pisa -onderzoeken die vroeger altijd zo gunstig waren voor Nederland, terwijl Pabo-afgestudeerden slechts over oppervlakkige kennis beschikken, terwijl de Cito-toetsen  nu juist door de Islamitische scholen goed gemaakt worden…

In twee artikelen in Bnde Stem van 30 november worden harde noten gekraakt over het onderwijsbeleid.

Men vraagt zich af waarom het nog steeds zo’n puinhoop is, waarom het beleid mislukt is enz.

Het kabinet beloofde aan het lager en middelbaar onderwijs opnieuw een zak met geld te geven. In ruil daarvoor zouden de bonden dan niet meer staken.

Hoe en wanneer dat geld zou worden uitgegeven was niet duidelijk, wel streefde men ernaar de werkdruk te verlichten en het lerarentekort op te heffen.

Je zou ook kunnen zeggen dat het van de kant van het ministerie een afkoopsom was om de onrust te beteugelen want stakingen in het onderwijs zijn vervelend, ook voor het imago van bewindslieden en bestuurders.

Men rekende erop dat een akkoord met het bestuur van de grootste bond voldoende garantie bood om deze ‘deal’ te effectueren, zoals dat in het verleden, in de tijd van Vogelaar en Tiggelaar, ook wel gebeurde.

Nee dus. Zoals ik al eerder heb opgemerkt heeft het bestuur van de bond het vertrouwen van de leden niet, maar men hoopte toch dat die zich zouden neerleggen bij het bereikte akkoord.

Dat is gebleken niet het geval te zijn, en de voorzitter heeft haar functie neergelegd. In het Engels zou men zeggen: ‘the bubble has burst’!

Er zijn eigenlijk alleen maar verliezers. Het ministerie van Onderwijs heeft geen akkoord en ook geen goed plan om het onderwijs te verbeteren. De onderwijsbonden staan te kijk in al hun naaktheid en de opstandige leden hebben misschien wel gelijk maar zullen het niet krijgen.

De bestuurders hebben al een slechte naam en hebben eigenlijk ook geen mening, behalve als het gaat om het binnenhalen van geld, hoe meer hoe liever.

Al met al is het een soort rampjaar-scenario: redeloos, radeloos en reddeloos.

J.C. Traas