Uiteraard heb ik met veel instemming en waardering het artikel over Jeanet Meijs in BNDeStem van 23 oktober gelezen. Wat zij zegt over de dramatische achteruitgang van het Nederlandse basisonderwijs is helaas bij leden van BON al heel lang bekend. Enkele citaten:” De kwaliteit van de Pabo holt al dertig jaar achteruit. Zonder leerkrachten die hun vak verstaan, zal het onderwijs en het geestelijke klimaat op school verder vervlakken en verloederen. Verwerving van kennis en vaardigheden vereist concentratie, training, herhaling en discipline.’

Door de perikelen  van de corona epidemie kwam het onderwijs extra in de belangstelling. Wat door ouderen nog wel eens vergeten wordt is dat het onderwijs in de laatste halve eeuw een zeer grote organisatie is geworden die het leven van vele miljoenen beheerst.

De groei van het onderwijs, van een instelling voor weinigen naar een systeem voor velen – naar een bijna alles omvattend geheel – is , in de periode van 1960 tot heden, enorm geweest. Beleidsmakers, zowel in Den Haag als ook plaatselijk, hebben zich vooral bezig gehouden met de vraag of er geld en middelen genoeg waren om de groei te realiseren.

De laatste tijd verschijnen weer veel artikelen over het onderwijs. Misschien geen wonder
want het onderwijsstelsel is neem ik aan de meest omvattende organisatie in ons land en
het gaat er niet goed mee. De kwaliteit van het gebodene schiet ernstig tekort, er vallen erg
veel lessen uit en er is een tekort aan leerkrachten, vooral in het basis- en voortgezet
onderwijs. En, men is bang dat het onderwijs ertoe bijdraagt dat dat de sociale verschillen
in de samenleving groter worden.

De kranten kwamen met het bericht dat de Inspectie van het Onderwijs de noodklok luidt omdat het mis gaat met de taal-  reken- en maatschappelijke vaardigheden van leerlingen.

De inspectie doet bij monde van de inspecteur-generaal of ze heel alert is ten aanzien van de problemen in het onderwijs: ‘in  2016 maakten wij daar al voor het eerst melding van’. Nee maar! Het onderwijs zit al veel langer in de versukkeling, al zeker 30 jaar. En het is zonder meer schandalig dat de inspectie al niet veel eerder gewaarschuwd heeft. Maar nee, de inspectie liep heel braaf aan de leiband van foute bewindslieden en onderwijskundigen, stelde de toestand mooier voor dan die was en had in haar midden ook steeds minder mensen  met brede en recente ervaring in de onderwijspraktijk. En nu zijn ze dus wakker! Al die tijd gedaan of er niets aan de hand was. En wat zien ze nu? Het funderend onderwijs is geen degelijk gebouw meer maar toont veel kenmerken van een ruïne.

Voor wie het nog niet wist: de politieke partijen die het tien, twintig, kortom de laatste vijftig jaar voor het zeggen hadden in ons land en dus ook verantwoordelijk waren voor het onderwijsbeleid zijn nu zo veel kleiner geworden dat ze geen rol van betekenis meer kunnen spelen. In de NRC van 27 maart wordt aan de vroegere partijleider van de PvdA en oud-burgemeester van Amsterdam, Job Cohen, gevraagd hoe hij over de situatie denkt.

Beter Onderwijs Nederland heeft met de laatste  uitgave van Vakwerk ( december 2020) breed en onweerlegbaar het failliet van het Nederlands onderwijsbeleid aangetoond. Zo, dat alle beleidsmakers nu kunnen weten dat zich een ongekende ramp voltrekt en al veertig jaar heeft voltrokken in ons onderwijs.

In NRC van 16 februari schrijft Maxim Februari over klasseverschillen en maatschappelijke ongelijkheid: ‘Vooral cultureel kapitaal bepaalt het klasseverschil’.

Nieuw is dit onderwerp bepaald niet:  het speelde een belangrijke rol in de discussies over de invoering van de middenschool in jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. En daarvoor al sprak men van het ideaal van de ‘verheffing’ van de arbeidersstand.

Als wij om het virus af te remmen alle scholen sluiten, heeft dat dan effect? Dat zou heel goed kunnen want het is immers zo dat alle kinderen van vier tot achttien  jaar naar school gaan: dat zijn er in het voortgezet onderwijs ongeveer 1 miljoen.